Поделбата на Скопје и Тирана на патот кон ЕУ е логична, изјави претседателот Радев

СОФИЈА/БРУСЕЛ/ЊУЈОРК – Одвојувањето на Северна Македонија (РСМ) од Албанија на патот на европска интеграција е логична последица од политиката на владата на РСМ и патот што тие го избраа. Ова го изјави претседателот Румен Радев во врска со одлуката на амбасадорите на земјите членки на Европската унија (ЕУ) за почеток на суштински преговори со Тирана во октомври и за задржување на почетокот на суштинските преговори за пристапување со Скопје.

Причина за одлуката беше досегашното неисполување на условот поставен кон Скопје за почеток на преговорите – да се внесат промени во уставот со вклучување на Бугарите меѓу националните малцинства во РСМ. Овој услов беше вклучен во преговарачката рамка, утврдена од Советот на ЕУ пред две години.

Претседателот Радев ја коментираше одлуката од Њу Јорк, каде што ја води бугарската делегација и ја претставува Бугарија на 79-тата сесија на Генералното собрание на ООН. Бугарија е подготвена да продолжи да и помага на РСМ на патот на нејзината европска интеграција, но потребно е во Скопје да има свест за значењето на ЕУ и како треба да се работи за да се постигне националната цел што ја има поставено нашата југозападна соседка, додаде тој.

Меѓутоа, во Скопје, Собранието едногласно со 178 гласа „за“ и без расправа усвои декларација „во врска со систематското и методично разградување на дијалогот меѓу РСМ и Република Бугарија, и провокативни и навредливи изјави против Бугарија од страна на доминантни политички фактори во РСМ“. Бугарскиот парламент инсистира за обновување на прекинатиот од страна на РСМ позитивен дијалог и запрестање на антибугарската кампања.

Пратениците ја потврдуваат волјата на бугарската држава и институции за организирање на заеднички одбележувања на заеднички историски настани. Собранието изразува категорична несогласност со негирањето на заедничката историја на двете држави од страна на членови на владата на РСМ, што претставува директно кршење на Договорот за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Бугарија и РСМ од 2017 година.

Претседателот на партијата ГЕРБ Бојко Борисов изјави дека Бугарија не го нарушува добриот тон. Сопретседателот на „Продолжуваме Промената“ Кирил Петков посочи дека РСМ треба да одлучи дали сака да ги вклучи Бугарите во уставот или нејзиниот пат кон Европа ќе биде затворен. Одлуката Албанија да ги започне суштинските преговори за членство во ЕУ беше законита, дури и задоцнета, рече лидерот на „Преродба“ Костадин Костадинов. Претседателот на парламентарната група (ПГ) „БСП за Бугарија“ Борислав Гуцанов ја одреди како нормална реакцијата на Брисел. Претседателот на ПГ на „Има Таков Народ“ Тошко Јорданов рече дека РСМ не одговара на преземените обврски.

Минатата недела Бугарија ги информира своите партнери за непредизвиканите провокации од страна на РСМ, целејќи разградба на дијалогот. Повод за реакцијата беше изјавата на заменик претседателот на владата и министер за транспорт на РСМ Александар Николоски, кој им упати отворено навредливи зборови кон Бугарите. Во меѓувреме, по состанокот со премиерот на Северна Македонија Христијан Мицкоски во Брисел, претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел повика Скопје да ги почитува преземените обврски, да ги применува правно обврзувачките договори и да продолжи со решителност реформите на патот кон ЕУ. 

Бугарија ја поддржа РСМ на патот кон ЕУ со одлука на Народното Собрание од 24 јуни 2022 година, а месец подоцна парламентот на РСМ ја прифати преговарачката рамка со условот за измена на уставот. Оваа година Софија и Атина ги обвинија властите на РСМ дека ги нарушуваат билатералните договори, чија примена се следи од ЕУ и вклучува одржување на добрососедските односи. (26.09.2024)